Nazwa instytucji finansującej: Narodowe Centrum Nauki
Informacja o finansowaniu lub dofinansowaniu zadania z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych: Finansowanie ze środków budżetu państwa
Rodzaj dotacji budżetowej lub nazwa programu lub funduszu: MINIATURA 5
Nazwa zadania/projektu: Genomowe podstawy odporności jesionu wyniosłego na zamieranie wywołane przez Hymenoscyphus fraxineus
Wartość finansowania lub dofinansowania i całkowita wartość zadania/projektu: 1 354 938 PLN, w tym dla Politechniki Gdańskiej (Partner) – 49 282 PLN
Kierownik zadania/projektu: Dr Joanna Meger, warmbier@ukw.edu.pl
Nazwa jednostki realizującej zadanie/projekt: Katedra Genetyki Wydziału Nauk Biologicznych UKW
Okres realizacji: 15.12.2021-14.12.2022
Nr umowy/decyzji: DEC-2021/05/X/NZ9/01766
Status zadania/projektu: w trakcie realizacji
Obsługa administracyjno-finansowa zadania/projektu: Dział Nauki
Krótki opis zadania/projektu:

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) jest ekologicznie i ekonomicznie cennym gatunkiem drzewa liściastego w całej Europie. W ostatnich latach liczebność populacji jesionu uległa dramatycznemu zmniejszeniu na skutek inwazji patogennego grzyba Hymenoscyphus fraxineus (HF), który powoduje zamieranie jesionu. Prowadzone dotychczas badania wykazały, że w europejskich populacjach jesionów występuje niespełna 5% drzew odpornych na zakażenie HF. Nie ulega wątpliwości, że populacje jesionu wymagają natychmiastowej odbudowy, aby zmniejszyć skutki zamierania populacji oraz umożliwić przetrwanie gatunku.

Najnowsze badania wskazują, że odporność jesionu na zamieranie jest cechą poligeniczną, która dobrze reaguje na selekcję. Sugeruje to, że zdewastowane drzewostany o obniżonej produkcji nasion można poddać sztucznej regeneracji opartej na odpowiednio dobranym materiale genetycznym. Celem działania naukowego jest wstępne rozpoznanie zmienności genetycznej na poziomie genomu gatunku (identyfikacja markerów SNP) powiązanej z odpornością na HF oraz przetestowanie polimorfizmów SNP do prowadzenia tzw. selekcji genomowej w kierunku odporności na HF. Uzyskane wyniki pozwolą na opracowanie i zweryfikowanie metody identyfikacji drzew jesionu wyniosłego odpornych na HF, która będzie mogła zostać wykorzystana w szerszej skali i z sukcesem umożliwić selekcję i hodowlę drzew niewrażliwych na patogen. Działanie naukowe zmierza w kierunku odbudowy populacji jesionu wyniosłego, aby zmniejszyć skutki zamierania oraz umożliwić przetrwanie gatunku.