Nazwa instytucji finansującej: Narodowe Centrum Nauki
Informacja o finansowaniu lub dofinansowaniu zadania z budżetu państwa lub z państwowych funduszy celowych: Finansowanie ze środków budżetu państwa
Rodzaj dotacji budżetowej lub nazwa programu lub funduszu: BiodivNBS
Nazwa zadania/projektu: „FREE-B: Badanie wolno żyjących rodzin pszczół miodnych w Europie: rozwiązania oparte na przyrodzie chroniące różnorodność, zapewniające odporność i promujące transformacyjne zmiany w pszczelarstwie”
Wartość finansowania lub dofinansowania i całkowita wartość zadania/projektu: 851 405 PLN
Kierownik zadania/projektu: dr hab. Andrzej Oleksa, prof. uczelni, olek@ukw.edu.pl
Nazwa jednostki realizującej zadanie/projekt: Wydział Nauk Biologicznych UKW
Okres realizacji: od 03.02.2025 do 02.02.2028
Nr umowy/decyzji: UMO-2024/06/Y/NZ9/00137
Status zadania/projektu: w trakcie realizacji
Obsługa administracyjno-finansowa zadania/projektu: Dział Nauki
Krótki opis zadania/projektu:

Wolnożyjące pszczoły miodne w Europie – genetyka, ekologia i nauka obywatelska

Pszczoła miodna w obiegowej opinii uważana jest za gatunek udomowiony, jednak czy pszczoły miodne mogą przetrwać bez interwencji człowieka? Mimo intensywnego pszczelarstwa i presji wywieranej przez pasożyta dręcza pszczelego (Varroa destructor), w Europie wciąż występują wolnożyjące populacje pszczół miodnych, gniazdujące głównie w dziuplach drzew. Mechanizmy umożliwiające ich przetrwanie są jednak słabo poznane. Projekt FREE-B ma na celu zbadanie ich rozmieszczenia, różnorodności genetycznej i zdolności adaptacyjnych. Wykorzystując analizy genetyczno-populacyjne, ocenimy wpływ introgresji genów komercyjnych na populacje dzikie, a metagenomika pozwoli określić różnice w mikrobiomie i obciążeniu patogenami między pszczołami pasiecznymi a wolnożyjącymi.

Integralną częścią projektu jest nauka obywatelska – poprzez platformę honeybeewatch.com zapraszamy do zgłaszania obserwacji dzikich rodzin pszczół. Dane te pomogą precyzyjnie określić ich występowanie i czynniki wpływające na ich przetrwanie. Wyniki badań przyczynią się do lepszego zrozumienia ekologii pszczół miodnych oraz ochrony ich naturalnej różnorodności genetycznej, a także do promowania bardziej zrównoważonego pszczelarstwa.